بالاترین اعمالی که در ماه شعبان انجام می‌گیرد روزه و نماز شب و قرائت قرآن و پرداخت به موقع زکات و صدقه است.

این‌ها مجموعه اعمالی است که سلف صالح در ماه شعبان انجام می‌دادند.

ابوبکر بلخی می‌گوید: رجب ما کشت است و شعبان ماه آبیاری و رمضان ماه برداشت...

هم‌چنین گفته است: رجب همانند باد است و شعبان ابر و رمضان چون باران . هر کس در رجب نکارد و در شعبان آبیاری نکند چگونه در رمضان برداشت خواهد کرد؟

از عثمان بن عفان روایت است که وقتی رمضان نزدیک می‌شد می‌گفت: این ماه، ماه زکات است اگر قرضی دارید ادا کنید تا زکات اموال‌تان را پرداخته باشید؛ هر گاه قرض را ادا کردید از آنچه مانده است زکات برداشت می‌شود.

از برخی از سلف صالح روایت است که وقتی شعبان فرا می‌رسید زکات اموال‌شان را خارج می‌کردند تا ضعیفان و بی‌نوایان برای روزه‌داری در رمضان با آن تقویت شوند. [فتح الباری: ١٣/٣١١]

از انس -رضی الله عنه- روایت است که گفت: وقتی هلال شعبان می‌دمید اصحاب رسول خدا –صلّی‌الله علیه و سلّم– به قرآن‌ها روی می‌آوردند و به تلاوت مشغول می‌شدند. زکات اموال‌شان را خارج می‌کردند و ضعیفان و بی‌نوایان را برای روزه‌ی ماه رمضان یاری می‌کردند.

مسلمانان بردگان را فرا می‌خواندند و آنان را از سهمیه‌ی ماه رمضان معاف می‌کردند. حاکمان زندانیان را به حضور می‌طلبیدند و هر کس که حدی بر گردن داشت بر او جاری می‌کردند و در غیر این صورت آزادشان می‌کردند.

از سلمه بن کهیل روایت است که می‌گوید: ماه رمضان ماه قاریان قرآن است. هنگامی که شعبان می‌رسید حبیب بن ابی ثابت می‌گفت: این ماه، ماه قاریان است. عمرو بن قیس ملائی مغازه‌اش را می‌بست و به تلاوت قرآن می‌پرداخت.

پس ای برادر گرامی به پا خیز و بذر نیکی بکار؛ در ماه شعبان آن را آبیاری کن و از خشکسالی برحذر باش؛ بدان که اعمال صالحت در شعبان و قبل از حلول رمضان چنین حالتی دارد.

‏خدایا رمضان را نصیب‌مان گردان!